ویژگی های یک بازاریاب خوب

بازاریابی یکی از مشاغلی است که امروزه اکثر کسب و کارها نیاز فراوانی به آن دارند. در واقع می توان گفت بدون بازاریابی هیچ کسب و کاری شناخته شده و موفق نخواهد بود. اهمیت بازاریابی و حیاتی بودن آن بر کسب و کارهای موفق پوشیده نیست اما چگونه می توان یک بازاریاب خوب استخدام کرد؟ برای استخدام یک بازاریاب خوب و موفق لازم است با ویژگی های یک بازاریاب خوب آشنا شوید تا در هنگام انتخاب بتوانید بهترین تصمیم را گرفته و بهترین فرد را انتخاب نمایید.

بازاریاب کیست؟

شخصی با مهارت های خاص که در زمینه ی فروش تخصص داشته و با نگاهی حرفه ای مخاطبان هدف محصول یا خدمات مورد نظر را شناسایی نموده و از این طریق کالا و خدمات خود را به فروش می رساند بنابراین واژه ی بازاریاب به هرکسی اطلاق نخواهد شد. در برخی موارد عدم توانایی و نداشتن مهارت بازاریاب در فروش محصولات و خدمات نتیجه ی عکس داشته و موجب ضرر و زیان نیز می شود.

برخی بر این باورند که یک بازاریاب خوب اگر به خوبی مهارت های فروشندگی را آموخته باشد توانایی فروش هر چیزی را دارد اما برخی دیگر معتقدند که بازاریابی در ژن فرد وجود دارد و آموزش اهمیت چندانی در این زمینه نخواهد داشت. در واقع هیچ یک از این باورها درست نیستند زیرا در شغل بازاریابی تا حدی تیپ شخصیتی و ویژگی های روحی و روانی فرد مؤثر هستند اما به تنهایی و بدون آموزش نمی توانند پاسخگوی نیازهای این حرفه باشند.

بازاریابی جزو مشاغل گسترده مرز است یعنی محدوده ی قابل تعریف و مشخصی برای آن وجود نداشته و دامنه ی فعالیت آن بسیار گسترده می باشد. بازاریاب باید علاوه بر ویژگی های شخصیتی و گذراندن دوره های آموزشی تجربه ی کافی را نیز در این زمینه کسب کند زیرا تجربه ی ناکافی مانع درک درست از مسئولیت ها شده و همین موضوع موجب سردرگمی فرد خواهد شد چرا که بسیاری از این افراد با این تصور که نقش مشخص با حقوقی ثابت دارند وارد بازار کار می شوند در صورتی که اینگونه نیست. بازاریابی به مهارت های بالای ارتباطی، تجربه، اعتماد به نفس، مهارت های فردی و … نیاز دارد بنابراین شغلی بسیار دشوار و پیچیده است.

یک بازاریاب خوب چه ویژگی هایی دارد؟

در جامعه بازاریاب فردی سطح پایین تلقی می شود که برای فروش محصولات و خدمات شرکتی که در آنجا کار می کند به گوشه و کنار شهر رفته و با ترفندهای کلامی و اصرار به هر قیمتی محصولات را می فروشد! چنین طرز فکری درست نیست زیرا میبینیم که بازاریابان شرکت های بزرگ با بهترین خودرو و امکانات خود به بازار هدف رفته و بازار را در دست می گیرند. برخی بر این باورند که بازاریاب خوب فقط باید قدرت کلامی ماهرانه و اعتماد به نفس بالایی داشته باشد. موارد ذکر شده جزو ویژگی های یک بازاریاب هستند اما همه ی آن چیزی نیستند که یک بازاریاب موفق باید داشته باشد.

1. آمادگی روانی و تیپ شخصیتی

فرد باید شناخت دقیقی از ویژگی های شخصیتی و نقاط ضعف و قوت خود داشته باشد. بازاریاب خود باید عاشق خود بوده و خودش را باور داشته باشد تا بتواند مشتریان را دوست داشته و آنان را جذب کند. تیپ شخصیتی یک بازاریاب خوب معمولاً برون گراست. افراد دارای این تیپ شخصیتی در ارتباطات اجتماعی موفق تر بوده و فعال تر هستند و به دلیل اینکه انرژی روانی خود را از محیط بیرون دریافت می کنند از تعاملات و ارتباطات پی در پی خسته نخواهند شد و حتی در صدد گسترش روابط خود نیز هستند. این افراد می توانند ارتباط مؤثری با صاحبان مشاغل برقرار نموده و به راحتی دوست پیدا کنند. البته یک بازاریاب خوب نباید برون گرای کامل باشد. داشتن مایه هایی از درون گرایی باعث می شود فرد بتواند کنترل بیشتری بر رفتارهای خود داشته باشد.

2. جذابیت ظاهری و فیزیکی

ظاهر خوب و جذاب تأثیر بسزایی در جذب افراد دارد. افراد جذاب مهارت های بین فردی بهتر و احساس بهتری نسبت به خود دارند در نتیجه می توانند ارتباطات بهتری ایجاد کنند. یک بازاریاب خوب به جسم سالم نیاز دارد بنابراین باید از جسم خود نیز مراقبت کرده، ورزش کند، تغذیه ی خوبی داشته باشد و به سلامت خود اهمیت دهد. جذابیت ظاهری موجب برانگیخته شدن عاطفه مثبت شده و عاطفه مثبت باعث جاذبه می شود.

3. اعتماد به نفس بالا

فردی که اعتماد به نفس بالایی دارد به توانایی ها و ارزش های خود باور داشته و ارزشیابی درستی از آن ها دارد در نتیجه در برقراری ارتباطات اجتماعی عملکرد موفقی خواهد داشت.

4. خلاقیت و انعطاف پذیری

فرد خلاق تمایل دارد مسائل مختلف را به طرق متنوع حل کند در صورتی که در عمل فقط یک راه حل برای آن مسئله وجود دارد. افراد خلاق علاوه بر هوش بالا، صداقت و انعطاف پذیری بسیار بالایی دارند. این افراد مسائل مختلف را با آزاد اندیشی بررسی نموده و به راه حل های جدید دست پیدا می کنند. خلاقیت نیرویی در پس نوآوری و ابتکار است. افراد خلاق به محض اینکه با مانعی مواجه می شوند برای رسیدن به هدف راه جدید را یافته و اقدام می کنند. در یک جمله می توان گفت این افراد خستگی ناپذیرند!

5. هوش هیجانی بالا

هوش عاطفی یا هوش هیجانی یعنی فرد هیجان های شخصی خود را بشناسد، این هیجان ها را در زمان مناسب و به صورت کاملاً اصولی و درست به کار ببرد، عواطف دیگران را بشناسد و بتواند به خوبی با آنان ارتباط برقرار کند. برقراری ارتباطات اجتماعی یکی از مهمترین نیازهای بازاریاب موفق است. طبق تحقیقات انجام شده افراد دارای هوش هیجانی بالا می توانند ارتباطات موفقی برقرار کنند زیرا درک درستی از هیجانات و احساسات خود و طرف مقابل دارند.

6. ضریب هوشی و قدرت یادگیری بالا

افرادی که ضریب هوشی بالایی دارند سطح دانایی و یادگیری خود را به طور مستمر ارتقاء می دهند. این افراد توانایی درک سریع فرصت های مناسب بازار و شرایط را دارند و به طور مداوم اطلاعات خود را به روزرسانی می کنند زیرا می دانند که اطلاعات قدیمی دیگر به کارشان نمی آید. همه ی این ها مستلزم قدرت یادگیری و ضریب هوشی بالاست.

7. مهارت های کلامی

وقتی در صحبت های خود مکث می کنید یا بریده بریده سخن می گویید نمی توانید هیچکس را متقاعد کنید. بیان باید صریح و قاطع باشد تا بتواند افراد مختلف را متقاعد نماید. اگر اطمینان و قدرت کافی در کلام خود داشته باشید به راحتی می توانید مخاطب را جذب کنید. یک بازاریاب خوب علاوه بر مهارت های کلامی قوی باید در مورد نشانه های غیر کلامی یعنی زبان بدن نیز آگاهی لازم را داشته باشد.

8. قدرت تحمل ابهام

قدرت تحمل ابهام یعنی اینکه بتوانید عدم قطعیت را به عنوان بخشی از زندگی خود تحمل کنید. در شغل بازاریابی دشواری نقش و ابهام وجود دارد در واقع موارد ذکر شده از ویژگی های این حرفه هستند و از آنجایی که ویژگی های افراد هدف و شرایط شغلی آن ها از قبل مشخص نیست بازاریاب باید بتواند با دانشی ناقص در مورد محیط و شرایط آن به حیات و کار خود ادامه دهد. به بیان ساده تر فرد فعالیتی را شروع کرده که نمی داند در آن موفق خواهد بود یا نه!

9. استقلال

یک بازاریاب خوب باید کارهای خود را براساس چارت زمانی و برنامه های خود ارائه دهد. او باید برنامه ریزی منظمی برای خود داشته باشد تا برای انجام کار خود نیاز به برهم زدن و به تأخیر انداختن کار دیگران نداشته باشد.

• تجربه

داشتن تجربه ی کافی و کاربردی در حوزه ی کاری خاص یکی از مهمترین ویژگی های یک بازاریاب موفق است. تجربه باید مرتبط با نوع کسب و کار و یا فعالیت های مشابه آن باشد. یاد گرفتن تئوری مسائل شغلی این روزها اهمیت زیادی دارد اما اگر نتوانید موارد آموخته شده را به درستی پیاده سازی کنید در عمل هیچ کاری از دستتان برنمی آید. در واقع شما اطلاعات و دانش کافی را دارید اما نمی توانید از آن ها استفاده کنید.

• قابل اطمینان و درستکار

رعایت صداقت و مسائل اخلاقی در این شغل بسیار حائز اهمیت است زیرا قدرتمندترین ترفند بازاریابی برای یک بازاریاب صداقت و رفتار درست اوست. این رفتار بازاریاب است که به او و شرکتی که برای آن کار می کند اعتبار می بخشد و بر طبق این رفتار است که مشتریان آن شرکت یا سازمان را به عنوان اُرگانی درست کار به دیگران معرفی می کنند. در بازار هیچ چیز مانند اعتبار راهگشا نیست بنابراین شرکت ها باید افراد صادق و پایبند به اصول اخلاقی را به عنوان بازاریاب استخدام کنند.

• آمادگی شناسایی محصول و بازار هدف

بازاریاب حرفه ای قبل از شروع کار خود در هر شرکت، سازمان یا هرجای دیگری ابتدا باید در مورد محصولی که قرار است بازاریابی آن را انجام دهد اطلاعات کاملی کسب نموده و شناخت کافی از محصول، ویژگی های آن، نقاط ضعف و قوتش، مشخصات فنی و … داشته باشد تا بتواند به سؤالات موشکافانه ی مشتریان کنجکاو پاسخ دقیق بدهد. این کار باعث می شود وجه ی بازاریاب نزد مشتری بالا رود و مشتری به او به چشم یک مهندس فروش برجسته نگاه کند.

به علاوه او باید بداند که هر بازار هدف با سایر بازارها تفاوت هایی دارد بنابراین باید در شناخت مشتری با تمامی ابعاد از نظر مذهبی، فرهنگی، اقتصادی و سایر خصوصیات تلاش کند. یک بازاریاب خوب می داند که با شناخت دقیق از مشتری باید خود را با او هماهنگ کند نه اینکه انتظار هماهنگ شدن مشتری با خودش را داشته باشد.

• اصلاح گرایی

در بازار کار هیچ اقدام صد در صد درستی وجود ندارد و اشتباه همیشه پیش می آید. شغل بازاریابی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در نتیجه بازاریاب باید بصیرت لازم جهت اصلاح گرایی و کنترل به موقع شرایط را نیز در خود ارتقاء دهد. فردی که خطا و اشتباهی ندارد در واقع کاری انجام نمی دهد که خطایی در انجام آن داشته باشد و فردی که کار نمی کند چیزی هم نمی آموزد.

• متفاوت سازی در راستای هدف

تمایز باید در سه سطح معنا یابد: سازمان، محصول و بازاریاب یا فروشنده. در سطح سازمان تمایز توسط تمامی کارکنان و روابط عمومی سازمان در جهت ارتقای برند عملی می شود. مدیریت ارشد وظیفه ی هدایت این مسیر را بر عهده دارد. در سطح محصول تیم فروش و بازاریابی تمایز را انجام می دهند تا به مشتریان و مخاطبان هدف ثابت کنند چرا باید محصولات آن ها را خریداری نمایند. در سطح فروشنده تمایز باید با انتخاب درست و آموزش صحیح فرد مناسب در سازمان یا شرکت عملی شود. فروشنده نقش بسزایی در این راستا دارد.

• الگوبرداری از افراد موفق در حوزه ی شغلی خود

یک بازاریاب خوب از افراد موفق در زمینه ی شغلی خود تقلید نمی کند بلکه از آن ها الگوبرداری کرده و چیزهای خوب می آموزد. بنابراین یک بازاریاب خوب وقتی فرد موفقی را می بیند او را راهنما و سرمشق خود قرار خواهد داد نه اینکه با تقلید کورکورانه از او بخواهد جایگاهی برای خود کسب کند.

• ایجاد اعتماد در مشتری

طبق تحقیقات مشتریان برای خرید ابتدا با احساسات خود تصمیم میگیرند و پس از خرید به دنبال دلیل برای درست بودن خرید خود خواهند بود. یک بازاریاب خوب با ایجاد اعتماد در مشتری احساسات او را برانگیخته و سپس به دنبال بیان دلایل قابل قبول و منطقی برای خرید مشتری است. در این راستا بازاریاب باید صادق، هدفمند و صبور باشد. علاوه بر این باید به طور کامل از ویژگی های مثبت و منفی کالا و خدماتی که ارائه می دهد آگاه بوده و تمامی موارد را صادقانه به مشتری بیان کند تا مشتری بتواند بهترین خرید را داشته باشد. وقتی صادقانه در مورد نقاط ضعف محصول خود صحبت کنید مشتری توجه زیادی به این نکات منفی نخواهد کرد و صداقت شما برایش مهم است بنابراین اعتماد در او ایجاد شده و احساساتش برانگیخته خواهد شد.

• کسب تحصیلات دانشگاهی در رشته ی بازاریابی

بازاریاب خوب باید بازاریابی را به صورت علمی آموخته باشد. نمی توان ادعا کرد که فرد دارای تحصیلات آکادمیک در زمینه ی بازاریابی موفق است اما چون فرد در این حرفه به کسب مهارت های مختلف نیاز دارد تحصیل در این رشته می تواند به میزان قابل توجهی در موفق شدن او تأثیرگذار باشد.