نیچ مارکتینگ (بازاریابی گوشه ای) Niche Marketing چیست

نیچ مارکتینگ یعنی ارائه و تعریف خدمات و محصولات خود برای بازاری کوچک و مشخص. بسیاری از تولید کنندگان و کمپانی های معروف به منظور حفظ وفاداری برند و همچنین به دست آوردن بخش مشخصی از بازار به نیچ مارکتینگ روی آورده اند. در این روش با نظرسنجی از یک قشر خاص می توان بخشی از بازار را به دست آورد. در این نوع بازاریابی گروه و نیاز خاصی که وجود دارد را دقیقاً مشخص نموده و این نیاز را برطرف می کنند.

این روش بازاریابی یکی از کارآمدترین استراتژی ها برای کسب و کارهای کوچک است که بودجه ی زیادی برای رقابت با شرکت های بزرگ ندارند و می خواهند با بودجه ای اندک محصول یا خدمات خود را به بخشی خاص از بازار معرفی نمایند. شرکت های کوچک و تازه تأسیس از نیچ مارکتینگ به عنوان یک راهبرد برای دریافت بازخورد، ورود به بازار و معرفی محصولات به مشتری استفاده می کنند در صورتی که در سازمان های بزرگ از این استراتژی به منظور افزایش حاشیه سود استفاده می شود.

نیچ مارکتینگ چیست؟

بازاریابی گوشه ای، بازاریابی جا ویژه یا نیچ مارکتینگ به این معنی است که فعالیت های بازاریابی خود را بر روی بخش کوچک و مشخصی از بازار متمرکز کنیم. به عبارت ساده تر در نیچ مارکتینگ سعی بر این است که در یک بازار کوچک تبدیل به یک شرکت بزرگ شویم. نیچ در واقعیت آن دسته از نیازهایی است که توسط شرکت های دیگر به خوبی برآورده شده یا اینکه اصلاً برآورده نشده اند.

در نیچ مارکتینگ باید روی بخش خاصی از بازار متمرکز شد که دارای پتانسیل بالایی در استفاده از خدمات یا محصولات ما است. نحوه ی توسعه ی محصولات یا خدمات و همچنین ویژگی های مورد نیاز توسط این بازاریابی تعیین خواهند شد. در بازاریابی گوشه ای نحوه ی قیمت گذاری به نوع تقاضا و میزان نیازی که محصول برآورده می کند بستگی دارد نه به کیفیت محصولات.

مزایای نیچ مارکتینگ

با استفاده از این نوع بازاریابی می توان نیازهای خاص مشتریان را فهمید و در نتیجه ارتباط بهتری با آن ها برقرار کرد. وقتی مشتریان کمتری داشته باشید فرصت بیشتری برای برقراری ارتباط نزدیک تر با آن ها خواهید داشت. همین موضوع باعث می شود که مشتریان خریدهای خود را تکرار کنند زیرا تعامل بهتری با کسب و کار دارند و نیازهای آن ها به خوبی تأمین می شود. هرقدر کسب و کار تخصصی تر باشد رقبا کمتر خواهند بود و با تعریف مزیت رقابتی برای خود می توان رقبا را محدود و محدودتر کرد. از مزایای استفاده از بازاریابی گوشه ای عبارتند از:

• عدم نیاز به سرمایه زیاد

قطعاً برای نفوذ در یک بازار وسیع نیازمند سرمایه و انرژی زیادی هستید. اما اگر بر روی بخش کوچکی از بازار متمرکز شوید می توانید با سرمایه ای اندک کسب و کار خود را راه اندازی کرده و به راحتی درآمد کسب کنید. بسیاری از کسب و کارها با سرمایه اندک شروع به کار کرده اند و پس از مدت زمان اندکی توانسته اند جایگاه ویژه ای در بازار پیدا کنند. برای دسترسی به جایگاهی ویژه در بازار فقط باید خلاقیت و پشتکار داشته باشید.

• افزایش قدرت رقابت

یک کسب و کار نوپا توان رقابتی بسیار پایینی در بازارهای بزرگ دارد. اگر چنین کسب و کاری بخواهد وارد یک بازار بزرگ شود نمی تواند تاب آورد و به احتمال زیاد شکست خواهد خورد اما اگر به یک گوشه از بازار تخصصی وارد شود می تواند قدرت رقابت خود را افزایش دهد. در واقع نیچ مارکتینگ مانند یک لیزر عمل می کند و می تواند حتی فولاد را هم ذوب کند اما یک لامپ صد وات شاید بتواند کل اتاق را روشن کند ولی هیچ تأثیری بر محیط اطراف نخواهد داشت.

• آسان تر کردن سئوی سایت

سایت های بزرگ ماهیانه هزینه های بسیار بالایی صرف سئوی سایت خود می کنند و رقابت با آن ها کار بسیار سختی است. اما لازم است بدانید که موتورهای جستجو برای سایت های تخصصی ارزش بیشتری قائل هستند یعنی شانس یک سایت تخصصی برای عباراتی مانند فروش لپ تاپ بسیار بیشتر از یک سایت فروشگاهی معتبر است.

• ایجاد سریع برند

وقتی به صورت تخصصی وارد یک زمینه ی کاری می شوید به سرعت بین مخاطبین آن حوزه شناسایی شده و به یک برند معروف تبدیل خواهید شد. علاوه بر این در صورتی که کیفیت محصولات و خدماتی که ارائه می دهید بالا باشد اعتماد مخاطبان را نیز جلب خواهید کرد.

• انتخاب ساده و حرفه ای مخاطب

پیش نیاز موفق شدن در هر نوع تجارت و کسب و کاری شناخت مخاطب است. شما باید ابتدا بدانید که مخاطبانتان چه کسانی هستند؟ چه ویژگی های مشترکی دارند و … تا بتوانید نیازهای آن ها را برطرف کنید. این کار نیاز به زمان زیادی دارد اما هرقدر بازار هدف کوچک تر باشد این کار سریع تر انجام خواهد شد. به عنوان مثال اگر کسب و کار شما مربوط به وسایل ورزشی باشد با سر زدن به پیج های باشگاهی و تناسب اندام می توانید به جامعه ی هدف دسترسی پیدا کرده و پس از آن برای شناخت کامل آن ها وقت بگذارید.

روش های انتخاب نیچ مارکتینگ

فروش محصول به بازار هدف و مخاطبان خاص و همچنین کاهش رقابت با رقبای مطرح و بزرگ هدف نهایی نیچ مارکتینگ است. راهکارهای مختلفی به منظور رسیدن به این اهداف وجود دارند. انواع نیچ مارکتینگ طبق موارد زیر تقسیم بندی می شوند. نیچ مارکتینگ براساس:

• محصول

فرض کنید هدف شما فروش موبایل و محصولات الکترونیکی است امابه دلیل کمبود سرمایه و وجود رقبای بزرگ توانایی رقابت در بازار را ندارید در نتیجه موضوع را ریز کرده و در آخر فروش قاب موبایل را انتخاب می کنید. معمولاً بودجه و توانایی های شما هستند که تعیین می کنند تا چه حد به صورت تخصصی وارد بازار شوید.

• موقعیت مکانی

در نیچ مارکتینگ براساس موقعیت جغرافیایی نیازهای یک محدوده ی بزرگ جغرافیایی، منطقه یا محله را در نظر گرفته و برای رفع نیاز آن ها خدمات یا محصولاتی را به صورت تخصصی ارائه می دهیم. نیچ مارکتینگ براساس موقعیت مکانی به ندرت به وجود می آید در واقع به ندرت به این نوع از بازاریابی برخورد خواهیم کرد. به عنوان مثال شهرک بازنشستگان نیروهای سپاه را در نظر بگیرید. اکثر ساکنین سن بالایی دارند و برحسب درآمدشان ترجیح می دهند بیشتر وعده های غذایی خود را از بیرون تهیه کنند. در عین حال تمامی این افراد مسن توجه ویژه ای به تغذیه ی خود دارند و سعی می کنند از خوردن غذاهای مضر خودداری کنند.

اگر کمی خلاقیت داشته باشید می توانید ایده ای زیرکانه در این شهرک پیاده کنید: مثلاً رستورانی با غذاهای اُرگانیک یا گیاهی تأسیس نموده و خدمات ویژه ای برای سفارش ارائه دهید. این نوع رستوران بهتر از هر جای دیگری می تواند نیازهای ساکنین را برطرف کند.

• قیمت

در بازاریابی گوشه ای براساس قیمت، محصولات و خدمات با قیمت های بسیار بالا یا پایینی ارائه می شوند. طبق قیمت محصولات، بازار هدف فقط تعداد خاصی از افراد با وضعیت مالی مشخص هستند. برندهای عطر درباری کرید و آمواج مثال هایی از این مورد می باشند. عطرهای این برندها به حدی گران قیمت هستند که فقط قشر خاصی از جامعه توانایی خرید آن ها را دارند.

• جمعیت شناختی

بازاریابی براساس شرایط بازار هدف یکی از بهترین استراتژی های ورود به تجارت است. به عنوان مثال اگر قصد شما فروش نرم افزار به تمامی اقشار جامعه باشد رقبای بزرگی خواهید داشت در صورتی که اگر فقط نرم افزارهای مخصوص معماری را به معماران بفروشید شرایط به کلی متفاوت خواهد شد. در این نوع بازاریابی باید جنسیت، سن، درآمد و میزان تحصیلات جامعه ی هدف را در نظر بگیرید و مطابق با نیازهای آن ها روش کسب و کار خود را انتخاب نمایید.

نحوه ی شروع نیچ مارکتینگ

اقدامات پیاده سازی بازاریابی گوشه ای عبارتند از:

1. مشخص نمودن حوزه ی فعالیت

اولین قدم انتخاب حوزه ی فعالیت است. ابتدا باید مشخص کنید که قصد دارید در کدام زمینه محصولات و خدمات خود را ارائه دهید و سپس گوشه ی بازار هدف خود را تعیین نمایید. در این مرحله با توجه به توانمندی های خود، وضعیت بازار و مقدار سرمایه ای که دارید برای مخاطب هدف خود بخشی حاشیه ای از بازار را انتخاب کنید.

2. انجام تحقیقات در بازار

پس از انتخاب بازار باید در مورد رقبا، قدرت آن ها، میزان نفوذشان و … تحقیق کنید. رقبای شما همیشه فروشگاه های بزرگ نیستند بلکه در برخی موارد مغازه های کوچکی هستند که اقدام به بازاریابی گوشه ای نموده اند. ممکن است در زمان تحقیق رقیبی پیدا نکنید. در این زمان باید مجدداً حوزه ی انتخابی خود را به دقت مورد بررسی قرار دهید زیرا ممکن است خدمات یا محصولی که قصد ارائه ی آن را دارید مخاطب و مشتری خاصی نداشته باشد.

3. شناسایی جامعه ی هدف

در مرحله ی سوم باید جامعه ی هدف را بشناسید. این که مخاطبان شما بیشتر در کدام یک از شبکه های اجتماعی فعالیت دارند؟ بیشتر به کدام کانال ها، سایت ها و پیج ها سر می زنند؟ برای خرید کدام مناطق شهر را ترجیح می دهند؟ علاقه مندی ها و اولویت های آن ها برای خرید چیست؟ و … . داشتن مجموعه ای از این اطلاعات کمک شایانی به شناخت مخاطب می کند زیرا تا مخاطب را نشناسید نمی توانید او را جذب کنید.

4. شروع نیچ مارکتینگ

پس از اینکه تمامی مراحل بالا را طی کردید می توانید کار خود را آغاز نمایید. شما می توانید کار خود را از یک فروشگاه کوچک در بازار، راه اندازی یک سایت یا پیج اینستاگرامی شروع کنید. اینستاگرام یکی از پرطرفدارترین و پردرآمدترین حوزه های این روزها است. برای شروع نیچ مارکتینگ لازم است مراحلی را طی کنید که به شرح ذیل می باشند:

• وب سایتی راه اندازی کنید

برای شروع کار لازم نیست وسواس به خرج دهید. استفاده از قالب های آماده و سرویس های مدیریت محتوا در ابتدای کار گزینه ی مناسبی است، پس زیاد هزینه نکنید.

• محتوای مناسب تولید نموده و آن را نشر دهید

می توانید تولید محتوا را خودتان انجام دهید یا از افراد متخصص دراین زمینه کمک بگیرید. در هر صورت فقط مطالبی را در سایت قرار دهید که مناسب مخاطبان شما باشند. تولید محتوای ارزشمند کار آسانی نیست و باید زمان زیادی را به این کار اختصاص دهید اما ارزش وقت گذاشتن را دارد.

• سایت را بهینه سازی کنید

مانند تولید محتوا می توانید این کار را خودتان انجام داده و یا از فرد و شرکتی برای انجام آن کمک بگیرید. سئو کاری دائمی است و تا زمانی که کسب و کار خود را دارید باید سئو را نیز انجام دهید در واقع سئوی سایت بخش جدانشدنی از کسب و کار شما است. پس بهتر است برای انجام این کار آموزش ببینید تا بتوانید نیازهای خود را حداقل در ابتدای کار برآورده کنید. کلمات کلیدی دم بلند رقابت کمتری دارند بنابراین استفاده از آن ها می تواند به راحتی شما را در نتایج اول جستجو قرار دهد. البته کلمه ی کلیدی باید مرتبط با کار شما بوده و به نوعی گویای کسب و کارتان باشد.

• محصول یا محصولات مورد نظر را تولید نمایید

اگر تحقیقات خود را به درستی و به صورت اصولی انجام داده باشید محصول یا خدماتی که معرفی می کنید برای شما سودآور خواهند بود. همیشه محصولاتی که نیازهای مشتریان بالقوه را برطرف کنند مورد استقبال آن ها قرار گرفته و بازاریابی برای شما راحت تر خواهد بود. اگر کیفیت محصولات و خدمات ارائه شده خوب باشد مشتریان نیز می توانند برای شما تبلیغ کنند یعنی بازاریابی دهان به دهان. جالب است بدانید که تأثیر این نوع بازاریابی به مراتب بیشتر است! این نکته را نیز در نظر داشته باشید که به جای تولید محصول بیشتر، محصول کمتر با کیفیت بالاتر تولید کنید. با این کار شما انتخاب را برای مشتری راحت تر می کنید. مشتریان راضی گنجی هستند که باید قدر آن ها را بدانید و برای راضی نگه داشتنشان نهایت تلاشتان را بکنید.

• ترافیک سایت را تبدیل به فروش کنید

نرخ تبدیل عبارت است از تبدیل مخاطب به مشتری. شما باید نرخ تبدیل خود را افزایش دهید اما چگونه؟ تا حد ممکن کاربری سایت را برای کاربران آسان کنید، سایت را به صورت مستمر بهینه سازی نموده و محتوایی مناسب تولید نمایید، با کاربران ارتباط مستمر داشته باشید، اطلاعاتی که در بازار خاص به دنبالش هستند را در اختیار آن ها قرار دهید و با وقت گذاشتن برای آن ها این احساس را که برای شما ارزشمند هستند به آن ها منتقل نمایید. با انجام این کارها پس از چند ماه نتایج دلخواه را خواهید گرفت.