شاید با شنیدن کلمه تبلیغات موارد مختلفی در ذهنتان خطور کند؛ تبلیغات تلویزیونی، بیلبوردها، رسانههای اجتماعی و … اما سوال اینجاست که آیا میتوان تبلیغات را به عنوان یک مفهوم کلی بیان کرد و یک روش را به عنوان بهترین راه تبلیغات در نظر گرفت؟
به هر روی تبلیغات یکی از قدیمیترین روشهای بازاریابی بوده و تا به امروز به لطف پیشرفت تکنولوژوی و توسعه اینترنت خیلی همگانیتر شده و شاخههای بیشتری پیدا کرده است. شاید هر کس در ذهن خود توانایی خلق یک تبلیغ خلاق و خوب را داشته باشد، اما این عملی کردن آن در دنیای واقعی و به کارگیری همان تفکرات ذهنی است که بسیار حائز اهمیت بوده و آنطور که پیداست کار سادهای نمیباشد.
مفهوم تبلیغات
تبلیغات به طور کلی یعنی رساندن یک پیام به دست مخاطب به قصد جذب آن برای انجام یک کاریست. تبلیغات نیز شکلهای خوب و بد داشته، اما یک تبلیغ عالی هم توانایی جذب مشتری را داشته و هم با بیان یک موضوع واقعی سعی در ایجاد انگیزه برای خرید در مخاطب مورد نظر را خواهد داشت. با اینحال مهمترین موضوع در مورد یک تبلیغ خوب، دیده شدن آن است. تبلیغات اگر دیده نشده و توجه مشتری را به خود جلب نکنند، هیچ فایدهای نخواهند داشت و صرفا اتلاف وقت تلقی خواهند شد.
اگرچه تبلیغات در شکل و شمایلهای متفاوت در مکانهای مختلف پدیدار میشوند، اما در حالت کلی هدف اصلی همه آنها در یک راستا خواهد بود؛ معرفی یک محصول به بازار مخاطبان، جذب مشتری به کسب و کار، افزودن میزان فروش و سود فعلی، ایجاد آگاهی بیشتر از برند و مطلع ساختن بقیه از تفاوتهایتان با رقبا همگی از اصلیترین دلایلی هستند که هر شخص بیزینسی را مجاب به استفاده از آنها میکند.
با این اوصاف همانطور که اشاره داشتیم، نمیتوان هر تبلیغی را در محیطهای یکسان به مشتری ارائه کرد. تبلیغات نیز جا و مکان درست خود را داشته و توجه به موضوع زمان بسیار اهمیت دارد. در دنیای امروزی شما دسترسی زیادی برای ارسال تبلیغ خود به دست کاربران دارید؛ روزنامه و مجلهها، تبلیغات در وسایل حمل و نقل عمومی مثل اتوبوسها، رادیو، تلویزیون، پاپآپ، رسانههای اجتماعی و … همگی از بسترهای ارائه تبلیغات به شمار خواهند رفت که شما بسته به نیاز کسب و کار خود باید موارد درست را اولویتبندی کرده و با یک استراتژی دقیق آنها را عملی کنید.
تبلیغات و بازاریابی
تبلیغات را میتوان یکی از بخشهای بازاریابی خطاب کرد. بازاریابی در واقع تعریفی است از یک مسیر طولانی و برنامهریزی شده برای جذب مخاطب در بازههای زمانی بلندمدت و کوتاهمدت. اما تبلیغات رساندن یک پیام به دست مشتری برای رسیدن به همان هدف در شکلهای متفاوت به شمار خواهد رفت.
بازاریابی به خاطر گستردگی که دارد در بسترهای متعددی تشکیل خواهد شد؛ ایمیل، رسانهها، سئو، تبلیغات و …
با این حال تبلیغات فقط بخشی از استراتژیهای بازاریابی هستند و از زیرشاخههای آن به حساب میورند.
تاریخچه تبلیغات
اگر نگاهی به تاریخچه کلی تبلیغات بیندازیم، متوجه این موضوع خواهیم شد که اولین شکل تایید شده آن به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد برمیگردد. به همین روی فکر میکنم دیگر نیازی نیست که به قدمت آنها اشاره کرده و بگوئیم که تا چه حدی قدیمی هستند.
این تبلیغ قدیمی مرتبط به یک چای از مصر باستان بود که به یکی از اسرای فردی بردهدار و برگرداندن آن اشاره میکرد. این پیام به شکلی نوشته شده بود که صاحب مغازه که در تجارت فرش نیز فعالیت میکرد را به نحوی تبلیغ کرده و اشخاص را به بازار وی جذب مینمود. با اینکه این تاجر هیچ وقت موفق به گرفتن برده خود نشد، اما روشی از تبلیغات را به وجود آورد که به کسب و کار او کمک میکرد.
در ادامه مطلب نگاهی کلیتر به تاریخچه تبلیغات داشته و میبینیم که در قرنهای گذشته چگونه از آن استفاده شده است.
در سال ۱۴۷۲ یک پوستر تبلیغاتی به عنوان اولین پوستر و با موضوع جذب اشخاص به دین بر روی دربهای کلیسا قرار گرفت. ۱۶۵۰ اولین آگهی تبلیغاتی در روزنامه منتشر شد که درخواست برگرداندن ۱۲ اسب دزدیده شده را داشت. ۱۷۰۴ روزنامه بوستون تبلیغات خود را به خاطر جذب اشخاص برای انتشار آگهیهایشان در این بستر آغاز کرد. در سال ۱۸۷۰ یک روشی جدیدی از تبلیغات ابدا شد که به آن پاورز میگویند. روشی که بسیار کوتاه و دقیق بوده و دلیل اینکه چرا مشتری باید جذب به کسب و کار شما شود را توضیح خواهد داد. ۱۸۸۰ یکی از محبوبترین شیوههای تبلیغات پست کارتها بودند که در ادامه در سال ۱۸۹۳ فروشگاههای Sears و Roebuck کاتالوگهایشان را به شکل ایمیل به دست مردم میرساندند. ۱۹۰۲ بزرگترین رابطه میان آژانس و مشتری صورت گرفت که توسط یونیلور در بازه زمانی تبلیغ صابون لایف بیو شرکت والتر تامپسون بود. ۱۹۰۲ کمپانی Mellins food به عنوان اولین شرکتی که از روشهای تبلیغات هوایی استفاده میکرد، این سبک از بازاریابی را معرفی کرد. ۱۹۰۴ سالی بود که کودکان Campbell با هدف اینکه تغییری در تمرکز اصلی تبلیغات به وجود آورده و آن را از یک آگهی به یک تبلیغات کلی تبدیل کنند کار خود را آغاز کرد. در سال ۱۹۲۲ تبلیغات در بستر رادیو منتشر شده و هر شرکت به ازای ۱۰ دقیقه باید ۱۰۰ دلار هزینه میکرد. بعد از اینکه از تاثیرگذاری این روش مطلع شدند، دو سال بعد با سرمایهگذاریهای بیشتر تبلیغات اسپانسری رادیو به وجود آمد و دستهای جدید از بازاریابی به عنوان محتوای اسپانسر شده ابداع شد. ۱۹۲۵ با ابلاغ این پیام که هر مشتری چه چیزی از محصول یا خدمات ارائه شده دریافت خواهد کرد، به سبکی جدید سعی در جذب مخاطب داشتند.
۱۹۷۵ با عرضه VCRها دیگر مردم پای تبلیغات رسانهای ننشسته و با ضبط فیلمها آنها را بدون هیچ تبلیغی تماشا میکردند. ۱۹۹۰ کامپیوترها و رایانهها توسعه یافته و به دست عموم مردم رسیدند. به طوری که ۵ میلیون نفر در منازل خود در این بازه زمانی از اینترنت بهره میبردند. در همین راستا در سال ۱۹۹۴ تبلیغات بنری و اسپمهای ایمیل کم کم با همگانیتر شدن اینترنت کارشان را شروع کردند. با توسعه تکنولوژی و فناوری در سال ۱۹۹۵ موتورهای جستجوگر یاهو و Alta Vista به وجود آمده و در ادامه این دو در سال ۱۹۹۸ گوگل نیز در این راستا وارد به عرصه اینترنت شد. در سال ۲۰۰۵ فیسبوک و یوتیوب برای استفاده دانشجویان معرفی شدند و سه سال بعد در سال ۲۰۰۸ با توجه به اهمیت بالای فضاهای مجازی و تبلیغات اینترنتی شرکتی مثل Procter and Gamble در محتوای وب به شکل BeingGirl.com فعالیت مجازی خود را شروع کرد. در سال ۲۰۱۲ بعد از رسیدن حجم بینندههای ویدئویی آنلاین به ۱۶۹.۳ میلیون، شبکههایی مثل Pinterest و Instagram در سال ۲۰۱۳ به این عرصه وارد شدند.
با نگاهی به تاریخچه تبلیغات متوجه میشویم که در قرنها و حتی چند سال اخیر شکل و شمایل آن بسیار تغییر کرده و در بسترهای مختلفی به دست کاربران به هدف جذب آنها منتشر شدهاند. دیگر نیازی نیست که یک کسب و کار به خیابانها رفته و کراکت پخش کند، با دسترسی به فضای مجازی و شبکههای اجتماعی قادر خواهد بود طیف بسیار گستردهتری از مشتریان را به خدمات و محصولاتش جذب کند.
تبلیغات در فضاهای آنلاین
به طبع با پیشرفت تکنولوژی در دنیا هر روز افراد بیشتری از مزیتهایی مثل اینترنت و وسایل هوشمند بهرهمند شده و قشر گستردهتری به این بسترها وارد خواهند شد. در حال حاضر بیشتر از ۴ میلیارد نفر از اینترنت استفاده کرده که نسبت به سال ۲۰۰۵ این رقم افزایشی ۳۰۰ درصدی داشته است.
فکر نمیکنم نیازی باشد که به اهمیت بسیار بالای تبلیغات اینترنتی تاکید کنم. مخصوصا در شرایط حال حاضر که بسیاری از کاربران خانه نشین شده و محصولات خود را به صورت مجازی تهیه میکنند اهمیت این موضوع چند برابر نیز خواهد شد. همانطور که گفتیم بیش از نیمی از جعمیت جهان به اینترنت دسترسی داشته و خیلی از کاربرها دیگر حوصله و وقت رفتن به بازارهای حضوری را نداشته و در صفحات آنلاین به دنبال محصولات مورد نیازشان میگردند.
موفقیت شرکتی مثل آمازون را در نظر بگیرید و به راحتی متوجه تاکید ما بر تبلیغات اینترنتی خواهید شد.
خوشبختانه به خاطر محبوبیت این دسته از بازاریابی، منابع و ابزار آموزشی و کاربردی زیادی هستند که حتی به صورت رایگان میتوانند به شما در این زمینه کمک کنند. قطعا با داشتن یک تیم گستردهتر باید بودجهای کنار گذاشته تا قادر باشید با طرحریزی یک استراتژی دقیق و بهروز موفقیت و سود نهایی خود را دو چندان کنید.
با این حال تبلیغات آنلاین نیز زیرشاخههای متعددی داشته که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
موتورهای جستجوگر: این تبلیغات از دسته تبلیغهای کلیکی به حساب رفته و در اکثر موتورهای جستجوگر وجود دارند. کافی است که یک محصول را در گوگل جستجو کنید تا صفحات مختلفی با برچسب AD برایتان به نمایش دربیایند.
با این حال شما باید با صرف هزینه و بررسی الگوریتمهای موتورهای جستجوگر رتبهبندی خود را ارتقا داده تا خیلی بیشتر و بهتر بتوانید کاربران را به وبسایت مورد نظر جلب کرده و اعتبارتان را افزایش دهید.
رسانهها و صفحات اجتماعی: با نگاهی به دنیای اطرفاتان متوجه این موضوع خواهید شد که به طور روزمره میلیونها نفر به شبکههای اجتماعی مراجعه کرده و بخشی از ساعتهای آزاد زندگیشان را در آنجا میگذرانند. به همین روی نشان دادن توجه به تبلیغات در این بستر نهتنها بسیار حائز اهمیت است بلکه فوقالعاده سوآورد بوده و به گسترش کسب و کار شما کمک میکند.
وظیفه شما در این راستا تزریق بودجه کافی و تشکیل یک تیم با مهارت لازم است تا بتوانید در کنار افزایش محبویت صفحات خود، تبلیغات را نیز در دیگر بخشها به دست مشتری برسانید. در نرمافزارها و شبکههایی مثل اینستاگرام، توئیتر، فیس بوک و … کاربر ناخودآگاه به خاطر الگوریتم این برنامهها ممکن است جذب به تبلیغات شما شده و خریدهایی را صورت دهد. به همین منظور این به عهده شماست که تا چه حدی این محتوا و اطلاعات را در مورد الگوریتمها مطالعه کرده و حاضرید تا چه میزان برای به کارگیری آنها هزینه کنید.
محتوای بومی و اسپانسر شده: محتوای بومی محتوایی هستند که شکل و شمایل همان مطلب اصلی مقاله یا وبلاگ را داشته اما هدفشان تبلیغ یک محصول یا خدمت مشخص است. با باز کردن یک مجله اتفاقی صفحاتی را مشاهده خواهید کرد که به عنوان مثال در حال تبلیغ یک دندان پزشکی هستند، آن هم در مجلهای که هدفش سلامتی و تندرستی میباشد. به این دسته از تبلیغها تبلیغات بومی یا محلی گفته شده و در مثال اشاره شده دندان پزشک با پرداخت هزینهای مشخص توسط ناشر این مجله اسپانسر شده است. اگرچه مجله فقط یکی از بخشهای این تبلیغات به شمار رفته و اینها در وبلاگها، موتورهای جستجوگر، وبسایتها و … اما به همین شکل مشابه حضور خواهند داشت.
بنر: این دسته از تبلیغات نیز از زیر شاخههای تبلیغات کلیکی یا PPC هستند، اما بنرهای موجود در قالب تصاویر و عکسها در صفحات منتشر میشوند. با مراجعه به وبسایتهای متعدد متوجه تبلیغات عکسداری در گوشه کنارهها خواهید شد که با کلیک بر روی آنها به صفحه اصلی و ارائه دهنده محصول تبلیغ ارجاع داده خواهید شد، به این شکل و شمایل تبلیغ بنر گفته میشود.
بهترین روشهای تبلیغات چیستند؟
تبلیغات از آنجایی که در موفقیت شما بسیار تاثیرگذار هستند، به طبع نیازمند یکسری اطلاعات و مهارتهایی میباشند تا بتوانند هر چه بیشتر به کسب و کار شما کمک کنند. با این حال مفهوماتی وجود دارند که با بهرهگیری آنها قادر خواهید بود خیلی بهتر از قبل مخاطبان را به محصولات و خدمات خود جذب کرده و با استفاده از این ترفندهای کاربردی سازمانتان را گسترش دهید.
داستان: داشتن یک پیش زمینه و داستان درست و حسابی بسیار کمککننده بوده و تصویرسازی جالبی را در ذهن مخاطب ایجاد میکند. از طرف دیگر تعامل بیشتری بین شما و مشتری صورت گرفته و به طبع اعتبار و آگاهی از برندتان را افزایش خواهد داد. به همین روی اگر تا به حال به این موضوع توجه نشان نداده بودید، بهتر است که برای ادامه کار با داشتن یک طرح و برنامهریزی درست، داستان پردازی هیجانانگیزی را نیز طرح ریزی کنید.
احساسات: اینکه مشتری با دیدن تبلیغات شما تصمیات احساسی بگیرید بسیار حائز اهمیت است. طبق مطالعات و تحقیقات صورت گرفته عموم مردم بر اساس احساسات خود تصمیمگیریهایشان را در مورد برندها انجام میدهند تا اینکه بخواهند به اعداد و ارقام توجه کنند. اینجاست که شما با توسعه یک تبلیغ که در کاربران احساسات مختلفی ایجاد میکند قادر هستید خیلی بیشتر از قبل آنها را مجذوب کسب و کارتان کنید.
وابستگی: شاید با روشن کردن تلویزیون و دیدن یک محصول در دست بازیگر مورد علاقهتان یک حس خوبی به آن کالا داشته باشید با اینکه تا به امروز حتی از آن استفاده نکردهاید. اینکه مشتری نسبت به یک محصول احساس خوبی داشته باشد و بتواند ارتباط درستی با آن برقرار کند در موفقیت شما تاثیر زیادی خواهد داشت. این احساس خوب اگر با یک محصول با کیفیت همراه باشد، اعتبار بیزینستان را نیز افزایش داده و ماندگاری شما در بلندمدت را تضمین میکند.
در نظر گرفتن منافع: یکی از مهمترین کارهایی که شما باید در تبلیغات خود در نظر داشته باشید این است که به نحوی به مشتری نشان دهید که خریداری محصولتان چه سود و منافعی برای آنها خواهد داشت. با تصویرسازی درست وقتی کاربر متوجه این موضوع شود که با استفاده از خدماتتان نسبت رقبای دیگر از منافع بیشتری بهره میبرد طبیعتا قبل از هر کس دیگری به سراغ شما خواهد آمد. به همین روی رساندن پیغام به دست مشتری با هدف مفهوم و روشنسازی سود و منافعی که آنها از سوی شما بدست خواهند آورد یک امر کلیدی برای موفقیتتان به شمار میرود.